Ekitatea eta inklusibitatea eskolara itzultzeko prozesuan

Hezkuntza-inklusioa eta -ekitatea milaka ikaslek eskolara itzultzean. Egun hauetan, haurrak eta nerabeak beren ikasgeletara itzultzen ari dira, baina ONCEk gogorarazi du ikasle itsuak ere beultatzen ari direla beraien errutinetara eta ikasgeletara.

Hala, ikusmen urritasun larria duten 96 ikasle itsu ari dira Araban egunotan ikasgeletara itzultzen. 2022-2023 ikasturte honetan hasi diren Espainia osoko 7.271 ikasle itsu eta ikusmen-urritasuna dutenen artean daude. Ikasle horien gakoetako bat LOMLOE, hezkuntza-lege berria, Lehen Hezkuntzako, DBHko, Batxilergoko eta oinarrizko mailako heziketa-zikloetako ikasturte bakoitietan ezartzen hastea da. Lege horren hitzaurrearen arabera, ezartzen dituen neurrien azken helburua sistemaren ekitatea eta gaitasun inklusiboa indartzea da, “hezkuntza inklusiborako eskubidea pertsona guztientzako giza eskubide gisa gauzatuz, Desgaitasunen bat duten Pertsonen Eskubideei buruzko Konbentzioan aitortua, Espainiak 2008an berretsia”.

Era berean, 2030 Agendaren Garapen Iraunkorrerako Helburuen (GIH) 4. zenbakian kalitate inklusiboko eta guztientzako hezkuntza jasotzen da. Eskubide horren alde lan egin du ONCEk erakundearen hasieratik. Ildo horretatik, ONCEk azaldu zuenez, egun horietan ikastetxean sartzen diren ia 7.300 ikasle itsuen edo ikusmen-urritasuna dutenen % 99 baino gehiago ikastetxe arruntetan sartzen dira, ONCEren hezkuntza-arretako zerbitzuen laguntza duen hezkuntza-eredu inklusiboan.

Hau da, ikasle horiek guztiek gainerako ikasleen jarraibide berberak jasotzen dituzte. “Horrela, egun hauetan ikasgeletan sartzen diren ikasle itsuen edo ikusmen-urritasuna duten ikasleen % 99k baino gehiagok ikastetxe arruntetan egiten dute, hezkuntza inklusiboko eredu batean, ONCEren hezkuntza-arretako zerbitzuen laguntzarekin. Horrek esan nahi du ikasle horiek ikusmen-desgaitasunik ez duten gainerako ikaskideen jarraibide eta jarraibide berberak jarraitzen dituztela”, zehaztu zuten ONCEtik. Ana María Llauradó ONCEko Hezkuntza Arretako buruak azaldu zuenez, “hezkuntza inklusiboak esan nahi du ikasleak ez duela hezkuntza-sisteman integratu behar, baizik eta hezkuntza-sistemak berak eta haren programek eraldatu behar dutela ikasleen aniztasun guztia barnean hartzeko, ikasleen premiak, interesak eta gaitasunak kontuan hartuta”.

Ildo beretik, Llauradóren arabera, LOMLOEk ekarpen handia egiten dio hezkuntza inklusiboari, “ez baitu onartzen lortu beharreko errealitate gisa, baizik eta pertsona guztientzako eskubide gisa identifikatzen du”. Inklusio hori lortzeko, irisgarritasuna funtsezko alderdia da. Horregatik, ONCEko taldeek etengabeko komunikazioa dute hezkuntza-administrazioekin eta eskola-materialaren argitaletxeekin. Bilera horien helburua da ikasle guztiek eskura izatea bai plataformak bai eskolako edukiak. Era berean, ONCEren Zerbitzu Bibliografikoak bermatu egiten du irisgarritasuna, braillezko eta soinuzko testuliburuak eta erliebezko materialak prestatuz.

“Horrela, neska-mutilak teknologia irisgarriz eta braillezko puntuez betetako motxilak dituztela sartzen dira ikasgeletan”, erantsi zuten ONCEtik. Bestalde, ikasturte honetan, itsu dauden eta ikusmen-urritasuna duten 7.271 ikasleak honela banatzen dira hezkuntza-mailaren arabera: 1.205 ikaslek parte hartzen dute Haur Hezkuntzan; 1.491 Lehen Hezkuntzan daude eskolatuta; 1.064 Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan; 296 Batxilergoan ari dira; 417 beste Lanbide Heziketan; 769k unibertsitateari egin behar diote aurre; eta 2.029k beste irakaskuntza mota batzuetan izena eman dute. Autonomia-erkidegoka, honela banatzen da errolda: Andaluzia, Ceuta eta Melilla hiri autonomoekin batera, 1.768 ikasle; Aragoi, 214; Asturiasko Printzerria, 133; Balear Uharteak, 146; Kanariak, 280; Kantabria, 74; Gaztela- Mantxa, 311; Gaztela eta Leon, 347; Katalunia, 1.172; Extremadura, 140; Galizia, 333; Errioxa, 41; Kantabria, 74; Kantabria, 74; Gaztela-Mantxa, 311; Gaztela eta Leon, 347; Katalunia, 1.172; Extremadura, 140; Galizia, 333; Errioxa, 41; Madrilgo Erkidegoa, 1.118; Murtziako Eskualdea, 315; Nafarroako Foru Erkidegoa, 85; Euskadi, 488; eta Valentziako Erkidegoa, 648.

Arreta emateko

ONCEren ikusmen-desgaitasunari hezkuntza-arreta emateko Talde Espezifikoek laguntza pertsonalizatua ematen diete ikasleei beren ikastetxe arruntetan, ONCEren eta hezkuntza-administrazioen arteko lankidetza- hi-tzarmenetan oinarrituta. “Talde horiek 417 maisu ibiltarik osatzen dituzte; horietatik 254 ONCErenak dira eta 163 administrazio publikoek ematen dituzte. Pandemiak baldin-tzatutako aurreko ikastaroak erronka izan dira metodologia-aldaketa handi batera egokitzeko, eta, beraz, ONCEk ahalegin handiagoa egin du irakasle horientzako gaitasun digitalen prestakuntzan”, azaldu zutenez. Hezkuntza-arretako berariazko taldeak osatzen dituzten maisu-maistren zeregina ikasleak balora-tzea eta banaka aplikatutako esku-hartze proposamen bat egitea da. Horretarako, beste profesional batzuekin koordinatu behar da, ONCEko irakasleekin adibidez (errehabilitazio-teknikariak, tifloteknologiako eta brailleko irakasleak, psikologoak, pedagogoak, besteak beste).