Errehabilitazio Zerbitzuko taldeak astrofisika eta osasun mentala batu ditu

Errehabilitazio komunitarioko zerbitzuan, profesionalek behar konplexuak dituzten paziente guztien osasun mentala zaintzen dute. Eta paziente horiek zerbitzu horietara beren borondatez, ilusioz, gogoz eta motibazioz joatea ez da lan erraza. Horregatik, pazienteekin zerikusia duten hitzaldiak eta jarduerak programatzen saiatzen dira.

Hala, zentro horretatik, diziplina anitzeko taldeak behar konplexuak dituzten eta diziplina anitzeko talde baten esku-hartzea behar duten buru-nahaste larria duten pertsonei laguntzen die. Hain zuzen, Errehabilitazio Komunitarioko Zerbitzuko taldeak honako hauek ditu: psikiatrak, psikologo klinikoak, osasun mentaleko erizain espezialistak, gizarte-langileak, okupazio-terapeutak, osasun mentaleko eta administratiboko monitoreak. Lan-eredua balorazio integral eta bakarrean oinarritzen da, eta erreferentziazko figurak esleitzen ditu (terapeuta, gizarte-langilea, erizain espezialista eta monitoreak). Horiek balorazio egokiak egiten dituzte, beren lanbide-kategoriaren arabera, gaixotasun mentala duen pertsona berreskuratzeko banakako tratamendu-plana egiteko. Indarberritzearen eta buru-osasun zuzenaren izatearen helburuan, zentro honetatik, DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkariari azaldu diotenez, “ezagutza-lan orok osasun mentala hobetzen du”. Hain zuzen ere, jakintzak egokitzapen- eta ulermen-mekanismoak sortzen ditu, ezagutza berriekiko interesa sortzen dutenak, eta aukeratzeko eta adierazteko askatasuna handitzen du. Hala, gizabanakoaren errealizazioa lortzen da, osasuntsua nahiz gaixoa izan. Alde horretatik, “astrofisikak jakin-min handia sortzen du, eta erabili ohi ditugun eta asko aberasten gaituzten ikuspuntuak ez bezalakoak ematen ditu”.

Eta, horregatik, hain zuzen ere, zentro honek astrofisika buru-osasunarekin lotu berri du. “Guk, profesionalek, gai erakargarriak bilatu behar ditugu, erabiltzaileak adeitsu, aktibo eta parte hartzeko gogoz manten-tzeko. Gustuak eta lehentasunak ere badituzte”, azaldu dute. Joan den urteko irailean, modan dagoen gai bat jorratzeko ideia bat sortu zen, eta, Alex Oscoz, Kanarietako Astrofisika Institutuko operazio teleskopikoen buru eta astrofisikako doktore gasteiztarrarekin kontaktua dutela aprobetxatuz, harekin harremanetan jarri ziren. “Ilusio handiz elkartu zen proiektuarekin”, azaldu dute. Orduan, zoom plataformaren bidez, profesionalarekin solasaldia egin zuten eta esperientzia errepikatzea erabaki zuten. “Esperientzia oso interesgarria izan zen, baina denbora faltagatik galdera asko geratu ziren airean eta gehiago jakiteko gogoa. Gainera, Alexek hain erraz egin zuen, ezen berehala gustatu zitzaigun denoi, eta hitzaldiak urtean behin edo bitan errepikatzea erabaki genuen”. Hori dela eta, joan den hilabetean esperientzia bera errepikatu zuten profesionalaren bizita jasoz.

“Paúl Éluard poeta frantsesak, Gala Dalíren senarrak, esaldi famatua idatzi zuen bere bertsoetako batean: badaude beste mundu batzuk, baina hemen daude. Ez dakigu beste mundu batzuetan bizitzarik badagoen, ez eta mundu horietan osasun mentala nolakoa izango litzatekeen ere. Baina egia da kosmosa gizakiarentzat interesgarria izan dela eta dela egun ere. Are gehiago gaixo mentaletan, non agian beste batzuetan baino gehiago, Éluard-en esaldia bere eguneroko errealitatean agertzen baita”, azaldu dute. Horregatik guztiagatik, osasun mentalaren alde eta gaixoen osasun mental handia eskaintzeko eta lortzeko borrokatzen den errehabilitazio-zentroak astrofisika eta osasun mentala lotzea erabaki du, hain zuzen ere, tratamendu osasungarria emateko.

Baina, astrofisikaz gain, zer jarduera mota egiten dituzte zentro horretan? Alde horretatik, azpimarratu behar da zerbitzuan egiten diren jardueren aukera oso zabala dela, eta horiek guztiak pazienteen osasun mentalean oinarritzen direla: kirol-jarduerak, ibilaldiak, irakurketak, an-tzerkia, musika, pintura, zeramika, psikomotrizitatea... horiekin guztiekin eta, lan-helburuaren arabera, psikohezkuntzan, errehabilitazio kognitiboan, osasunerako hezkuntzan, gizarte-gaitasunetan entrenatzean eta eguneroko bizitzako jardueretan entrenatzean lan egiten dutenak, besteak beste. “Gure zentrora etortzen diren pazienteek gaixotasun mental larriak izaten dituzte. Gaixotasun horien larritasuna ez dago hainbeste haien azalaren mende (paranoiak, desantolaketa...), baizik eta gaixotasun hori duten pazienteei eragiten dien narriadura kognitibo, funtzional eta sozial sakonaren mende. Arreta, memoria, norberaren eta besteen aintzatespena, ikusmen- eta espazio-trebetasunak, harreman-trebetasunak eta muga horiek jasatearen autoonarpena bezalako oinarrizko fun-tzioak berreskuratzea da zerbitzu honek egiten duen errehabilitazio-prozesuaren gakoa. Egiten diren jarduera guztiak zentzu horretan bideratuta daude”, azaldu dute bertako kideek egunkari honetan.

Osasun mentalaren galera

Gero eta gehiago hitz egiten da osasun mentalaren galerarekin lotutako arazoei buruz. Zentro horretatik diotenez, garrantzitsua da benetako arazo bat noiz dagoen jakitea. Hain zuzen, azaltzen dutenez, buru-gaixotasun larrienak era denbora gutxian ager daitezke, astetan edo egunetan. Portaera, ohitura edo lehentasun aldaketa bortitz batek, batez ere nerabezaroan, arazo baten berri ematen du. “Beste gaixotasun batzuek, hala nola depresioak edo antsietateak, gure egokitze-ahalmena agortzen dute pixkanaka”. Horregatik, loaren kalitate txarra, gosearen galera edo goxe handiagoa izan edo gaizki definitutako eragozpen fisikoak dira medikuari kontsulta egiteko lehen sintomak, hala gomendatzen baitute.“Alarma-mekanismoek bere horretan jarraitzen badute, insomnioa, aurrera egiteko motibaziorik eza, burutik arazo bat kentzeko ezintasuna..., orduan izango da kontsultatzeko unea. Buru-gaixotasun larrienak eskizofrenia, nahasmendu bipolarra, depresioa, nahaste obsesiboa... dira, eta, kanpo-baldintzek ere eragiten dieten arren, kronikoak dira, eta, horietan, egonkortasuna eta errehabilitazioa dira lortu beharreko helburuak”, ondorioztatu dute.

Xehetasunez

Esperientzia. “Esperientzia oso interesgarria izan zen, baina denbora faltagatik galdera asko geratu ziren airean eta gehiago jakiteko gogoa. Gainera, Alexek hain erraz egin zuen, ezen berehala gustatu zitzaigun denoi, eta hitzaldiak urtean behin edo bitan errepikatzea erabaki genuen”. Hori dela eta, joan den hilabetean esperientzia bera errepikatu zuten profesionalaren bizita jasoz. “Paúl Éluard poeta frantsesak, Gala Dalíren senarrak, esaldi famatua idatzi zuen bere bertsoetako batean: badaude beste mundu batzuk, baina hemen daude. Ez dakigu beste mundu batzuetan bizitzarik badagoen, ez eta mundu horietan osasun mentala nolakoa izango litzatekeen ere. Baina egia da kosmosa gizakiarentzat interesgarria izan dela eta dela egun ere. Are gehiago gaixo mentaletan, non agian beste batzuetan baino gehiago, Éluard-en esaldia bere eguneroko errealitatean agertzen baita”, azaldu dute. Horregatik guztiagatik, osasun mentalaren alde eta gaixoen osasun mental handia eskaintzeko eta lortzeko borrokatzen den errehabilitazio-zentroak astrofisika eta osasun mentala lotzea erabaki du, hain zuzen ere, tratamendu osasungarria emateko.

Esaldia. “Gure zentrora etortzen diren pazienteek gaixotasun mental larriak izaten dituzte. Gaixotasun horien larritasuna ez dago hainbeste haien azalaren mende, baizik eta gaixotasun hori duten pazienteei eragiten dien narriadura kognitibo, funtzional eta sozial sakonaren mende”.