Koronabirusaren pandemiak sektore guztiak eta ekonomia osoa jo zituen, turismoa eta, ondorioz, gastu turistikoa barne. Baina, pixkanaka, Araban eta Euskal Autonomia Erkidegoan suspertzen joan da. Hala erakusten du Eustat Euskal Estatistika Erakundeak Turismoaren kontu satelitea txostenean egindako azken estatistikak.
Hala, eta ildo beretik jarraituz, nabarmentzekoa da iaz covid-19ak eragindako osasun-krisiak markatu zuela, eta, hala ere, gastu turistikoa 3.143 milioi eurokoa izan zela (2020an baino 421 milioi gehiago). Hala, datu horrek aurreko urtean baino % 15,5 gehiago egin zuen gora, baina oraindik ere 2019an, pandemiaren aurreko urtean, erregistratutako zifren azpitik zegoen. Turismoaren Kontu Satelitea Turismoaren Mundu Erakundearen metodologiaren arabera egiten da, eta turismoaren hainbat parametro ekonomiko zenbatzen ditu, bai eskaintzaren ikuspegitik, bai eskariarenetik, bi ikuspegiak integratuz eta lotuz Kontabilitate Nazionalean gainerako jarduera ekonomikoak kuantifikatzeko erabiltzen direnekin. Eustaten arabera, 2021eko emaitzak turismo-gastua osatzen duten agregatuak suspertzeko fasean ulertu behar dira. Bi agregatuek aldakuntza positiboak dituzte, eta Turismo hartzailea nabarmentzen da. Gastuaren osagai horretan sartzen da atzerritik eta Espainiako gainerako lekuetatik etorritako pertsonek Euskadin egindako turismo-gastua, eta % 26,5eko hazkundea izan zuen, 2020an izandako beherakada handiaren ondoren ( - % 60,3). “Turismoaren bestelako osagaien artean sartzen dira EAEko egoiliarrek Euskal AEn bertan egiten duten turismo-gastua, bai eta administrazio publikoek turismoarekin lotutako programetan egiten duten gastua eta turismoaren berezko jarduera-adarren inbertsioa ere, eta adierazi behar da susperraldi motelagoa izan zuela (% 6,8), nahiz eta gogoratu behar den 2020an ere beherakada txikiagoa izan zuela (-% 25,8)”, azpimarratzen dute txostenean. Testuinguru horretan, garrantzitsua da zehaztea jarduera turistikoa hiru lurraldeetan suspertu dela. Izan ere, 2021ean, aurreko urtearekin alderatuta, gastu turistikoa ia %18 hazi da Araban, %17,5 Gipuzkoan eta %12,6 Bizkaian. “Gipuzkoa Euskal AEko turismo-gastuan pisurik handiena izateagatik nabarmentzen da, % 43,3koa, alegia, Bizkaikoa baino zertxobait altuagoa (% 41,7), eta Arabari gainerako % 15,0 dagokio”, azaldu dute. Datu horien arabera, “Gipuzkoaren pisuak zazpi hamarren egin zuen gora aurreko urtearekin alderatuta, jarraian Arabarenak beste hiru hamarren, eta Bizkaiarenak, aldiz, puntu batean egin zuen behera”, gaineratu dute txostenean.
Ekarpena
Bestalde, eta ildo horretatik jarraituz, turismoak lurralde bakoitzean, bertako BPGri dagokionez, duen pisuari dagokionez, hautematen da hiru lurralde historikoetan egin duela gora aurreko urtearekin alderatuta; turismoak Gipuzkoan egiten dio ekarpenik handiena bertako aberastasunari, % 5,2, alegia, eta igoera lau hamarrenekoa izan da. Araban ekarpena % 3,8koa da, hiru hamarren gehiago, eta Bizkaiko igoera hamarren batekoa da, bertako BPGren % 3,3koa izanik.
Arabaren edo Euskal Autonomia Erkidegoko beste edozein lurralderen alde egin duten turisten kopuruari dagokionez, nabarmentzekoa da gero eta gehiago direla Euskadira etortzen diren turistak, euskal gastronomiarekin batera opor onak izateko. Hala, Eustaten arabera ere, eta beste txosten desberdin batean azaldu zutenez, 2022ko azaroan, Euskal Autonomia Erkidegoko hotel-establezimenduetako sarrerek % 16,2 egin zuten gora, eta ostatu-gauek, % 16,7, urte arteko terminoetan. Sarrerak, guztira, 247.036 izan ziren, eta ostatu-gauak, 457.573. “2022ko azaroan, sarrera guztien % 32,6 eta ostatu-gauen % 33,7 atzerriko jatorrikoak izan dira; ehuneko horiek 2021eko azaroan izandakoak baino pixka bat handiagoak izan dira, orduan, atzerritarren sarrerak eta ostatu-gauak % 31,8 eta % 32,3 izan baitziren, hurrenez hurren. Estatuko jatorriko sarrera eta ostatu-gauen kopuruak gora egin du, urte artean, % 15 eta % 14,3, hurrenez hurren”, azaldu zuten.
Zehazki, eta lurraldeka, Araban, 35.688 sarrera eta 67.029 ostatu-gau erregistratu dira; alegia, aurreko urteko azaroan baino % 19,8 eta % 12,7 gehiago, hurrenez hurren. Bizkaian, hazkuntza % 17,4koa izan da sarreretan eta % 19,6koa, ostatu-gauetan; guztira, 112.924 sarrera eta 208.796 ostatu-gau izan dira. Gipuzkoan, 2022ko azaroan, 98.424 sarrera izan dira, 2021eko azaroan baino % 13,7 gehiago, eta 181.748 ostatu-gau, duela urtebete baino % 14,9 gehiago. “Hiriburuka, sarrera kopuruak % 27,5 egin du gora Gasteizen, % 15,4 Bilbon eta % 10,7 Donostian. Antzera, ostatu-gauen igoera, aurreko urteko azaroarekin alderatuta, % 15,1ekoa izan da Bilbon, % 14,3koa Vitoria-Gasteizen eta % 11,3koa Donostian”, azpimarratu zuten. Azkenik, ondorioztatu zutenez, azaroko okupazio-maila, Euskal AEn, oro har, plazen arabera neurtuz gero, % 45,2koa izan da, eta % 56,8koa, gelen arabera neurtuz gero. 2021eko azaroarekin alderatuta, ehuneko 3,4 eta 3,8 puntu areagotu dira, hurrenez hurren. l
Post-ita
Datuak. 2021ean gastu turistikoa ia %18 hazi da Araban, %17,5 Gipuzkoan eta %12,6 Bizkaian. “Gipuzkoa Euskal AEko turismo-gastuan pisurik handiena izateagatik nabarmentzen da, % 43,3koa, alegia, Bizkaikoa baino zertxobait altuagoa (% 41,7), eta Arabari gainerako % 15,0 dagokio”, azaldu dute. Datu horien arabera, “Gipuzkoaren pisuak zazpi hamarren egin zuen gora aurreko urtearekin alderatuta, jarraian Arabarenak beste hiru hamarren, eta Bizkaiarenak, aldiz, puntu batean egin zuen behera”.
4