Actualidad

Gizakien eta animalien osasunaren arteko lotura, eztabaidagai

Neiker Nekazaritzako Ikerketa eta Garapenerako Euskal Institutuak gizakien eta animalien osasunaren lotura aztertu du, eta gai horri buruzko topaketa bat ere egin zuen orain dela gutxi
Gizakien eta animalien osasunaren arteko lotura, eztabaidagai

Beti ezagutu izan da pertsonen eta animalien arteko harreman estua. Batzuk besteekin baino antzekotasun gehiagorekin, baina kontua da gizakiek eta animaliek harreman estua dutela: elikagaiak eta espazioa partekatzeaz gain, gaixotasunak ere partekatzen dituzte. Hain zuzen ere, Neiker Nekazaritza Ikerketarako Euskal Erakundea pertsonen eta animalien arteko harreman hori aztertzen ari da, eta duela gutxi profesionalen arteko topaketa bat eskaini zuen ideia hori eztabaidatzeko.

Hala, premisa horretatik abiatuta, 2000. urtearen hasieran kontzeptu hori definitzeko termino bat sortu zen: One Health, edo osasun bakarra. Termino hori gero eta garrantzitsuagoa da azken urteotan, pertsonen, animalien, landareen eta ingurumenaren arteko interakzioetan gertatu diren aldaketen ondorioz. Neiker zentro teknologikoak (Basque Research and Technology Alliance - BRTAko kidea) antolatutako topaketa Bizkaiko Albaitarien Elkargo Ofizialarekin batera egin zen. Topaketari Animaliengandik gizakiengana: gaixotasun kutsakorrak eta One Health deitu zioten. Ekitaldiak gizakien eta animalien osasunaren arloko profesional ugari erakartzea lortu du, baita hainbat administraziotako abeltzaintza, osasun publiko eta epidemiologia arloetako teknikariak eta zenbait ikerketa zentrotako eta erakunde akademikotako ikertzaileak ere, hala nola EHU-Euskal Herriko Unibertsitatekoak.

Eta, hain zuzen, topaketa horretatik ondorio garrantzitsu batzuk atera zituzten, pertsonen eta gizakien arteko harremana ezagutzen jarraitzeko. Hala, nabarmendu behar da zenbait faktorek, hala nola giza populazioaren hazkundeak eta animalia basatiekin eta etxekoekin harreman estua izateak, erraztu egin dutela animalia-jatorriko gaixotasun batzuen hedapena. Gaixotasun horiei zoonosi ere deitzen zaie. Neiker-en nabarmendu zutenez, gaixotasun horiek modu naturalean transmititzen dira animalien eta gizakien artean (baita pertsonengandik animaliengan ere), zuzenean edo artropodo bektore elikagarrien bidez, hala nola eltxo edo kaparren bidez.

Carlos III

Jardunaldian zehar, hainbat gai jorratu ziren, zoonosiek eta antimikrobianoekiko erresistenteak diren bakterioek osasun publikorako dakarten erronka handia oinarri hartuta; izan ere, Neikereko Animalien Osasun Saileko arduradun Joseba Garridok baieztatu zuenez, gai horiek “ezinbestekoak dira gizakien, animalien eta ingurumenaren osasun arazoak modu integralean ulertzeko eta kontzeptu horri buruzko ikuspegi globala izateko beharra barneratzeko”. Halaber, ekitaldian parte hartu zuten adituek animalien eta gizakien osasunari buruz egiten ari diren ikerketaren emaitzetan sakondu zuten beren hitzaldietan. Rosa Maria Estevez Reboredoren iritziz, (informazio mikrobiologikoko sistemen buru eta zoonosiaren unitateko arduraduna da, Carlos III.a Osasun Institutuko Epidemiologia Zentro Nazionaleko Zaintza Epidemiologikoko Analisi Arloaren barruan) osasun publikoaren ikuspegitik zoonosiak duen garrantzia azaldu dugarrantzi handia dauka, eta giza osasunerako mehatxagarrienak diren gaixotasunak errepasatu zituen.

Hitzaldi

Besteak beste, beste hitzaldi batean, Biodibertsitatearen eta zoonosien arteko harremana aldaketa globaleko testuinguru batean, Aitor Cevidanes Neikereko Animalien Osasun saileko ikertzaileak basa faunaren dibertsitateari lotutako zoonosien transmisioaren faktore erabakigarrienei buruz hitz egin zuen. Horretarako, lurraldean egindako ikerketen adibide batzuk aurkeztu zituen.

Bestalde, Miguel Angel Jimenez Clavero, Nekazaritza eta Elikadurako Ikerketa eta Teknologiarako Institutu Nazionaleko ikertzailea (INIA-CSIC), Gaixotasun Emergenteen eta Mugaz Gaindikoen ikerketa taldeko Zoonosien ataleko buru eta Gaixotasun Infekziosoen eta Osasun Globalaren departamentuko zuzendaria mintzatu zen ekitaldiaren amaieran.

Zoonosi birikoen agerraldia Iberiar Penintsulan izeneko txostenean, azken urteotan penintsulan gertatu diren gaixotasun mota horien kasu batzuk azaldu ditu, eta bereziki nabarmendu ditu Mendebaldeko Niloko gaixotasunaren agerraldiei buruz eta Krimea-Kongoko sukar hemorragikoko kasuei buruz egindako azterketak. Gainera, bere mintzaldian, hegazti basatien azterketaren garrantzia nabarmendu du, zoonosi mota horren hedapenean parte hartzen dutelako.

09/12/2022