“Gurasoek beren seme-alabak eraginkortasunez nola hezi jakitea merezi dute, ez da bide erraza”

Jaime Pascual Gasteizko Indar Gazte Elkarteko zuzendaria da, Ekonomia Zientzietako lizentziaduna eta Nafarroako Unibertsitateko Hezkuntza Kudeaketako masterra duena. Gainera, DBHko eta Batxilergoko irakaslea da, eta lehen eskutik daki nerabeak nola tratatu eta hezi. DIARIO DE NOTICIAS DE ÁLAVA egunkarian egindako elkarrizketa honetan, Gasteizko Elizbarrutiak eskaintzen duen ikasturte berriaren xehetasunak azaldu ditu: nola hezi eta lagundu nerabeei aldaketa etengabeen garai honetan, emozionalak nahiz fisikoak. Izan ere, hurrengo lau asteazkenetan eta lau larunbatetan, Gasteizko Elizbarrutian gurasoentzako eta 10-12 urteko eta 12-15 gazteentzako hitzaldiak izango dira; nerabezaroko erronka eta mehatxu nagusiei buruzko hitzaldi-zikloa da.

Gasteizko Elizbarrutitik ikasturte bat hasi duzue nerabezaroko erronkei laguntzeko, bai nerabezaroari berari, bai gurasoei. Nola sortu da ekimen hau eta zergatik?

Urte batzuk daramatzagu antzeko ikastaroak antolatzen, baina orain Gasteizko Elizbarrutiko Familien Arloaren laguntza daukagu, eta horrek indartu eta erakargarriagoa eta ikusgarriagoa egiten du egiten dugun lan hau. Oso profesional onen eskutik, eta pandemiaren eraginak bereziki eragindako giro kezkagarrian, orain ondorio psikologikoei aurre egin behar diegu. Koronabirusaren pandemia gogorra izan denez, nerabe asko emozionalki kaltetuta atera dira, batzuk depresioak, autolesioak edo bere buruaz beste egiteko ideiak dituztenak. Ikaragarria da. Iluntasun horren artean argi pixka bat eman nahi dugu. Gazteen artean bere buruaz beste egiteko ideiak areagotu egin direnez (batzuk adin txikikoetan), are premiazkoagoa izan da prebentziorako ekimen eraginkorrak aurkitzea. Europako zenbait herrialdetan oso emaitza onak eman ditu YAM (Youth Aware of Mental Health) izeneko batek. Laster iritsiko da Espainiara, eta ikasturteko saioetako batean Fernando Sarrais psikiatra eta psikologoak emango du.

Zer harrera izan du ikastaro honek Arabako familien artean?

Oraingoz oso ona: 25 neska-mutil daude izena emanda, eta familia askok informazio gehiago eskatu dute. Epea apuntatzeko irekita dago eta nahi duten guztiek eman dezakete izena hurrengo asteazkenetan egingo diren saioetarako. Horretarako, deitu behar dute gure telefono zenbakira (945 14 81 71) edo email bitartez Oraingoz oso ona: 25 neska-mutil daude izena emanda, eta familia askok informazio gehiago eskatu dute. Epea asteazkenera arte (hilak 18) egongo da irekita, baina nahi duten guztiek eman dezakete izena hurrengo asteazkenetan egingo diren saioetarako. Horretarako, deitu 945 14 81 71 telefonora edo bidali mezu bat helbidera.

Zergatik da garrantzitsua nerabezaroan tresnak izatea?

Nerabeak eta haren gurasoek nola erreakzionatu eta egoera desberdinen aurrean nola jokatu behar duten jakiteko eta garaiz egiteko. Mota guztietako aldaketen etapa bat da, eta komeni da norberak ahal duen guztia prestatzea, norberaren osotasun fisikoa arriskuan jar dezaketen muturreko portaeretara ez iristeko. Familiek eskertzen dute tresnak ematea. Gazteek ere lan hori esker-tzen dute, beren mailan bada ere.

Hitzaldietako batean, hizlari batek eta psikiatra batek gaur egun nerabe askok pairatzen duten depresioa aztertuko du gai nagusitzat: nola aurre egin eta garaiz nola detektatu. Testuinguru horretan, zergatik izan dezakete depresioa hain gaztetik?

Pandemia psikologikoari aurre egin behar diogu. Heldu asko, barne-baliabide gehiagorekin, jota atera dira urte hauetan bizitakotik. Are gehiago, baliabide hori ez duten gazteek. Bizi izandako egoerek lanbide-ilusioa, bizi-ilusioa, gizarte-harremanetako ilusioa eta abar galtzea eragin diezaiekete. Nerabezaroa beti izan da erabatekoa. Orain, are gehiago.

Zer egin dezakete gurasoek beren seme-alaben nerabezaroan etengabe gaizki hitz egiten badiete? Zein da haiengana iristeko bidea?

Esan ohi dugu heziketa haurrak direnetik hasten dela. Haurtzarotik egiten duzun guztia lagungarria da beraien heziketarako edo hori zailtzeko. Dena den, beti da garaia gure seme-alabak aurrera atera-tzeko. Txikitatik landu beharreko bertuteetako bat obedientzia da. Jakin behar dute arauak bete behar direla; eskubideak dituztela, baina baita betebeharrak ere, gizarte baten barruan bizi direla... hori guztia seme-alabei irakatsi behar zaie, ohitu daitezen. Eta etxean arau ba-tzuk edukitzea, ez gehiegi ez ito-tzeko, baina bai batzuk. Jakin dezatela muga batzuk ezin dituztela gainditu, baina ez gurasoak tiranoak direlako, baizik eta haientzat onena dena nahi dugulako; hau da, bizitza zoriontsua izatea. Zailtasunekin, baina ahal dena konpontzeko eta ahalik eta zoriontsuenak izateko tresnak izango dituzte. Eta nerabeengana iristeko, konfiantza da bidea. Ikus dezatela haiengan konfiantza dugula eta beraientzat onena dena nahi dugula beti.