Heriotza-tasak behera egin du, eta behera egin du, halaber, covid-19aren birusak jota hiltzen diren pertsonen kopuruak. Eustat Euskal Estatistika Erakundeak egindako azterlan baten arabera, 2021ean Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako heriotza kopurua 23.073 izan zen. Datu horrek esan nahi du ia % 5 jaitsi dela 2020tik, urte horretan sortu baitzen koronabirusaren pandemia.
Ildo horretatik, Heriotzen Estatistika txostenean azaltzen denez, 2021ean 23.073 pertsona hil ziren Euskal Autonomia Erkidegoan, hau da, 2020an baino % 4,8 gutxiago, Eustaten datuen arabera. Lurraldeka, jaitsierarik nabarmenena Araban izan zen (% 9,1), ondoren Bizkaian (% 5,7) eta azkenik Gipuzkoan (% 1,6). Heriotzen % 7,3 covid-19ak eragin zituen 2021ean, eta guztira 1.682 heriotza izan ziren, 2020an baino % 45,7 gutxiago. 2021eko heriotzen guztizkoa kontuan hartuta, 11.565 gizon eta 11.508 emakume hil ziren, eta 2021ean hildako pertsonen batez besteko adina 81 urtekoa izan zen; hamar urte lehenago, 2011n, 78,2 urtekoa izan zen, hau da, batez besteko adinak 2,8 urte egin du gora azken hamarkadan. “Gizonak batez beste 78 urterekin hil ziren eta emakumeak 84 urterekin 2021ean; 2011n, berriz, batez bestekoak 74,8 eta 81,8 urte izan ziren, hurrenez hurren. Ondorioz, azkeneko 10 urteotan, gizonen batez besteko heriotza-adinak gora egin du 3,2 urte, eta emakumeenak 2,2 urte”, gaineratu dutenez.
Txosten horretan zehazten da zenbat adingabe hil ziren, eta datu horien arabera, guztira 35 haur hil ziren Euskadin. Gainera, jaioberrien heriotza-tasa, bizitzako lehen 28 egunei dagokiena, guztira 22 heriotza izan ziren (horietatik 3 hil ziren lehenengo 24 orduetan eta 13 lehen astean). Urtebetetik beherakoen artean, nabarmentzekoa da haurren heriotzak %60 izan zirela. Beste muturrean, adinekoen adinari dagokionez, txostenak zehazten du zenbat pertsona hil ziren 100 urte baino gehiagorekin. Ildo horretatik, 2021ean 100 urte edo gehiago zituzten (1921ean edo lehenago jaioak) 421 pertsona hil ziren, eta horien artean % 83,1 emakumeak ziren. Ehun urtetik gorako 12 pertsona gehiago hil ziren, 2020an jasotako kopuruarekin alderatuta. Zein dira heriotzaren arrazoi ohikoenak? Datuen arabera, 2021ean izandako heriotzen % 27,1 (6.243 heriotza) tumoreek eragin zuten; ondoren, heriotzen % 25,6 (5.915 heriotza) zirkulazio-sistemako gaixotasunek eragin zuten, eta hirugarrenik, heriotzen % 7,6 (1.763 heriotza) buru-nahasmenduek eta portaera-nahasmenduek. “Heriotzen kausek ezberdinak izaten jarraitzen dute sexuaren arabera; izan ere, gizonen artean, tumoreak zirkulazio-aparatuko gaixotasunak baino gehiago izan ziren; emakumeen artean, berriz, kausa nagusia gaixotasun kardiobaskularrak izan ziren eta bigarren lekuan tumoreak.
Arrazoia
Gainera, aipatzekoa da buru-nahasmenduek eta portaera-nahasmenduek eragindako heriotzen artean emakumeen ehunekoa handiagoa dela, kanpoko kausen kasuan gertatzen ez den bezala, non gizonen ehunekoa handiagoa den”, azaldu dutenez. Halaber, heriotzaren arrazoia aldatu egiten da adinaren arabera. Urtebetetik beherakoetan, heriotza ohikoenak jaiotza-inguruko gaixotasunek eta sortzetiko malformazioek eragin zituzten; 1 eta 39 urte bitartekoetan, heriotza-kausa nagusiak kanpo-kausak izan ziren, horien artean istripuak eta suizidioak; 40 eta 79 urte bitartekoetan, tumoreak izan ziren lehenengo heriotza-kausa eta, 80 urtetik aurrera, zirkulazio-sistemako gaixotasunak, Eustatek egindako eta argitaratutako azken txostenean ondorioztatu duten bezala.