Pasaiako mural bat, 2022ko munduko grafiti onenaren sarirako hautagaia

Gipuzkoan Pasaiako eta Bizkaian Ondarroako bi fatxadetan margotutako bi mural aukeratu dituzte Estatuko 2022ko grafiti onenaren atalean lehiatzeko, arte urbanoan espezializatutako Street Art Cities webguneak sustatutako lehiaketan.

Mundu osoan kaleko arte grafikoa sustatzen duen nazioarteko webgune horrek (streetartcities.com), 2022ko 100 horma-irudi onenen zerrenda argitaratu du. Euskal Herriko bi horiez gain, beste 27 Espainiar Estatuan daude eta hamaika Frantzian. Erresuma Batuak eta Estatu Batuek bederatzina dituzte, eta Italiakoak zazpi dira.

Euskal Herria zerrenda horretan ordezkatzen dutenak, alde batetik, Illunbe Musika Elkarteak Pasaian bere 50. urteurrenean bultzatutako murala dago, musikaren alegoria islatuz. Irudiaren autorea Nextor Otaño pasaitar gaztea da, Gipuzkoako hainbat herritan horma-irudiak egin dituena eta dagoeneko zenbait sariren irabazlea dena. Pasaiako Euskadi etorbideko fatxada batean dago nominatutako grafitia. Emakume bat irudikatzen da, izokin-koru batek burua inguratzen diolarik, eta lurrun-ontzi zahar bat dauka eskuetan, kea bailitzan sol klabea atera-tzen zaiola.

Bigarren euskal obra Ondarroako Antiguako Ama etorbidearen alboko fatxada batean dago, eta mendeetan zehar herriko jarduera nagusia izan zen arrantzaleen lanabesa ehotzen aritutako emakume saregile guztiei eskainitako omenaldia da.

Baina horma-irudi horretako zuri-beltzezko bi eskuek ehuntzen duten kolorezko sareak, makur-tzeari uko egiten dion arketipoa ere sinbolizatu nahi du, begi hutsez ikusten dena baino zerbait gehiago ehuntzen baitu, sareak identitate indibidual eta kolektiboa irudikatzen dituelako, nazioarteko webguneak azaltzen duenez.

Estatuko gainerako muralei dagokienez, grafiti horietako zazpi Gaztela eta Leongo udalerrietan daude; bost Extremaduran, beste hainbeste Galizian, hiruna Valentziako Erkidegoan eta Katalunian; bi Andaluzian, bat Nafarroan eta beste bat Madrilgo Erkidegoan.

Berriro 2021eko edizioan, monumentu erromatarretik metro gutxira Lugoko Harresiaren Errondan, Julio Zesarri eskainitako Diego As grafitigile galiziarraren murala izendatu zuten Munduko Muralik Onena.

Diego As bera sarirako hautagai da aurten ere, Guardia Zibilaren “alderik gizatiarrena” irudikatzen duen obra batekin. Lugoko Komandantzian margotzen ari den formatu handiko mural berrian, aurpegia ikusten ez zaion neskatila bat besoetan duen agente baten irudia agertzen da.